Antropologia wojny, pamięci, historii. Spotkanie wokół książki "Kruche życia po obu stronach Sanu"

Name: Antropologia wojny, pamięci, historii. Spotkanie wokół książki "Kruche życia po obu stronach Sanu"
Start: 2025-01-22T18:30:00+01:00
Location: Stowarzyszenie Pracownia Etnograficzna

Schedule

Wed, 22 Jan, 2025 at 06:30 pm

UTC+01:00

Location

Stowarzyszenie Pracownia Etnograficzna | Warsaw, MZ

Na Podkarpaciu wojna wybuchła w 1939 roku, ale nie zakończyła się wraz z przejściem frontu. Lato 1944 roku było tu tylko początkiem nowego etapu gehenny - czasu chaosu, ucieczek, mordów na sąsiadach i bliskich, napadów rabunkowych, wysiedleń i innych form przemocy, która mogła, ale wcale nie musiała przebiegać na osi etnicznej. Noce spędzało się w łubinie, na rosie, której przenikający chłód do dziś niektórzy czują na skórze. Ci, którzy w XXI wieku byli w stanie jeszcze o tym zaświadczyć, patrzyli zwykle i zapamiętywali ten czas oczami dzieci: którym nic nie mówiono i które same też miały o niczym nikomu nie mówić.
Serdecznie zapraszamy na spotkanie z zespołem autorów i autorek książki antropologicznej "Kruche życia po obu stronach Sanu. Wspomnienia ostatniego pokolenia świadków II wojny światowej i powojnia" (red. dr hab. Magdalena Lubańska). Porozmawiamy o dzieciństwie spędzonym w sąsiedztwie ludobójstwa - dosłownie o miedzę od założonego w 1941 roku niemieckiego obozu jenieckiego w Wólce Pełkińskiej. O tym, jaką sprawczość w czasie wojny i powojennych “akcji” miały kobiety i dzieci. O synkretyzmie w miejscowościach religijnie mieszanych i o tym, jak żyć dalej w miejscowości, w której sąsiad obrócił się przeciwko sąsiadowi. O tym, że pamięć przeszłości oraz doświadczenia powojennej modernizacji materializują się w przestrzeni wsi - zmieniają stosunek mieszkańców do dziedzictwa, do przestrzeni sakralnych i sposobów upamiętniania zmarłych. Udamy się na cmentarze i do cerkwi, które po wysiedleniu ludności ukraińskiej przejął Kościół rzymskokatolicki. Udamy się też na puste miejsca po cerkwiach, które zostały rozebrane, by zatrzeć ślad o ukraińskiej przeszłości tych ziem. Zapytamy, co stało się z materiałem pozostałym po ich rozbiórce i czy to prawda, że wszyscy, którzy brali w tym udział, marnie pokończyli.
dr. hab. Magdalena Lubańska – antropolożka społeczna, adiunktka w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UW, absolwentka Szkoły Nauk Społecznych przy IFiS PAN, autorka m.in. książek: Praktyki lecznicze w prawosławnych monasterach w Bułgarii. Perspektywa antropologii (post)sekularnej (WUW, 2019) oraz Muslims and Christians in the Bulgarian Rhodopes. Studies on Religious (anti)syncretism (De Gruyter Open 2015), wspóltwórczyni filmów dokumentalnych Nie sądzić (2017) oraz Wielki strach (2020). W ostatnich latach zajmuje się kwestią (post)pamięci przemocy II wojny światowej i powojnia na podkarpackiej wsi.

Autorzy tekstów:
Zuzanna Newberry, „To mam na oczach... – dziecięce świadkowanie (po)wojennym wydarzeniom"
Paweł Godziuk, "Lagier. Wspomnienia o zamieszkiwaniu w sąsiedztwie ludobójstwa"
Zuzanna Deptuła, "Sąsiedztwo, relacje wzajemności i granice wspólnoty w okresie II wojny światowej i powojnia na przykładzie wsi Manasterz"
Zofia Brola, "Życie religijne społeczności mieszanych obrządkowo we wspomnieniach mieszkańców powiatów jarosławskiego i przeworskiego"
Iga Kondraciuk, "Antropologiczny wgląd w narracje o kobiecym doświadczeniu wojny i powojnia na podkarpackich wsiach"
Piotr Przybysz, "„Tacy właśnie nocni ludzie” – działalność partyzantów i jej reperkusje w pamięci mieszkańców Surmaczówki i Zapałowa"
Igor Fedorowicz, "Cerkiew zapamiętana. Wyobrażenia o dziedzictwie i tożsamości wśród mieszkańców Leżachowa"
Mikołaj Witkowski, "„Ziemia jest jedna”. Antropologiczne studium procesów tworzących idiomy leżachowskiego cmentarza"

Moderator dyskusji:
Jakub Busz, https://www.instagram.com/etno.historia/
LINK DO KSIĄŻKI:
https://www.wuw.pl/product-pol-19545-Kruche-zycia-po-obu-stronach-Sanu-Wspomnienia-ostatniego-pokolenia-swiadkow-II-wojny-swiatowej-i-powojnia.html
KIEDY?
środa, 22.01.2025, 18:30
GDZIE?
Stowarzyszenie Pracownia Etnograficzna
ul. Warecka 4/6, Warszawa
Zapraszamy!