Satyrinis monospektaklis "Raudonosios armijos karininko užrašai" pagal S. Piaseckį, rež. S. Gaudyn

Name: Satyrinis monospektaklis "Raudonosios armijos karininko užrašai" pagal S. Piaseckį, rež. S. Gaudyn
Start: 2025-02-20T18:30:00+02:00
Location: Naugarduko g. 76, LT- 03202 Vilnius, Lithuania

Schedule

Thu, 20 Feb, 2025 at 06:30 pm

UTC+02:00

Location

Naugarduko g. 76, LT- 03202 Vilnius, Lithuania | Vilnius, VL

Propagandos groteskas: išlaisvinimo kaina mono spektaklyje „Raudonosios armijos karininko užrašai“ pagal. S. Piaseckį.
„Raudonosios armijos karininko užrašai“ – tai spektaklis, kuris tarsi įmeta žiūrovą į sovietinės propagandos veikimo epicentrą. Pasakojimo ašis – dienoraštis, kurį rašo sovietinis karininkas Miška Zubovas. Jis – „didysis išlaisvintojas“, 1939-aisiais „grąžinęs laisvę“ Vilniui ir Lydai, tačiau kartu atnešęs badą, terorą ir baimę. Spektaklis siūlo ne tik pažvelgti į absurdišką sovietinės propagandos pasaulį, bet ir susimąstyti, kaip greitai žmogus gali tapti sistemos vergu.
Edvardo Keiziko įkūnytas Miška yra karikatūra, groteskiškai besididžiuojanti savimi ir bolševikų „pasiekimais“. Jis naiviai garbina Stalino išmintį, entuziastingai žavisi Raudonosios armijos „didvyriškumu“, o netgi trumpai susižavi socialistinio „brolio“ Hitlerio strategijomis – tol, kol istorijos eiga jų nesupliekia į priešingas barikadų puses. Šis personažas tampa gyvu propagandos veidu, kuriame asmeninė sąmonė pradingsta po didžiosios sistemos šūkių lavina.
Sławomiras Gaudynas preciziškai perteikia Piaseckio įžvalgas, kaip propaganda griauna žmogiškąją esmę. Jo tekstai – ne tik apie sovietinius laikus, bet ir apie universalius mechanizmus, kuriais naudojasi kiekviena totalitarinė sistema. Šis pasaulis, kur valstybė yra aukščiau už žmogų, kur mąstymas tampa nusikaltimu, o melas – šventa tiesa, yra ne tokia jau ir tolimos praeities dalis.
Spektaklio humoras – kandus ir karčiai tragikomiškas. Miškos „laisvė“ ir „progresas“ – tai griuvėsiai, pavergti žmonės ir nepasitikėjimu persmelktas gyvenimas. Jo pasakojimas groteskiškai atskleidžia, kaip propaganda iškraipo tikrovę: jei faktai neatitinka šūkių, faktai tiesiog perrašomi. Ši satyra primena, kad ideologijos, kurios teigia kovojančios už žmonių gerovę, neretai siekia vieno tikslo – paversti žmogų įrankiu.
Ir vis dėlto, žiūrint į šią groteskišką praeitį, juoktis nelengva. Šimtametė kova tarp žmogaus teisės į laisvę ir orumą bei totalitarinės sistemos, siekiančios pavergti, vis dar tęsiasi. Ir kartais kyla klausimas: kiek mes patys prisitaikėme prie sistemos, manydami, kad tai yra natūralu?
Režisierius: Sławomir Gaudyn
Šviesos ir garsas: Krzysztof Tankielun
Meno vadovė: Lila Kiejzik
Vaidina:
Pareigūnas M. Zubow: Edward Kiejzik
Dunia: Monika Jodko
Pareigūnas NKWD: Grzegorz Jakowicz
Trukmė: 80 min
Spektaklis lenkų kalba su lietuviškai titrais.
//

Grotesk propagandy: cena wyzwolenia w monodramie „Zapiski oficera Armii Czerwonej” według S. Piaseckiego
„Zapiski Oficera Armii Czerwonej” – to spektakl, który zdaje się wrzuca widza w sam środek działania sowieckiej propagandy. Osią opowieści jest dziennik pisany przez sowieckiego oficera Miszkę Zubowa. Miszka, „wielki wyzwoliciel”, w 1939 roku „przywraca wolność” Wilnu i Lidzie, lecz w rzeczywistości niesie ze sobą głód, terror i strach. Spektakl nie tylko ukazuje absurdalny świat propagandy sowieckiej, ale również skłania do refleksji, jak łatwo człowiek może stać się niewolnikiem systemu.
Miszka, grany przez Edwarda Kiejzika, to karykatura przesiąknięta groteskowym samozadowoleniem i dumą z „osiągnięć” bolszewików. Naiwnie uwielbia mądrość Stalina, z entuzjazmem podziwia „bohaterskie” czyny Armii Czerwonej, a nawet przez chwilę fascynuje się strategiami „bratniego socjalisty” Hitlera – aż historia zmusza ich do znalezienia się po przeciwnych stronach barykady. Jego postać staje się żywym ucieleśnieniem propagandy, gdzie indywidualna świadomość tonie pod lawiną wielkich haseł.
Sławomir Gaudyn z precyzją oddaje spostrzeżenia Piaseckiego, jak propaganda niszczy istotę człowieczeństwa. Tekst spektaklu wykracza poza ramy opowieści o Związku Radzieckim, obnażając uniwersalne mechanizmy stosowane przez każdą totalitarną władzę. Świat, w którym państwo jest ponad jednostką, gdzie myślenie staje się zbrodnią, a kłamstwo – świętą prawdą, nie należy wyłącznie do odległej przeszłości.
Humor spektaklu jest ostry, gorzki i tragikomiczny. Miszkowe „wyzwolenie” i „postęp” to ruiny, zniewoleni ludzie i życie przesiąknięte nieufnością. Jego opowieść w groteskowy sposób odsłania, jak propaganda wypacza rzeczywistość: gdy fakty nie pasują do haseł, to po prostu się je zmienia. Ta satyra przypomina, że ideologie, które obiecują działać na rzecz dobra człowieka, często zmierzają do jednego celu – sprowadzenia człowieka do roli narzędzia.
A jednak trudno się śmiać, patrząc na tę groteskową przeszłość. Trwająca od ponad stu lat walka między prawem człowieka do wolności i godności a totalitarnym systemem wciąż trwa. I pojawia się pytanie: jak bardzo sami przystosowaliśmy się do systemu, uznając jego zasady za coś naturalnego?
Reżyseria i adaptacja: Sławomir Gaudyn
Światła i dźwięk: Krzysztof Tankielun
Kierownik Artystyczny: Lila Kiejzik
Występują:
Oficer M. Zubow: Edward Kiejzik
Dunia: Monika Jodko
Oficer NKWD: Grzegorz Jakowicz
Czas trwania: 80 min.
Spektakl w języku polskim z litewskimi napisami.