Museumbezoek 'Het skeletmotief in de moderne Belgische schilderkunst van Ensor tot heden

Name: Museumbezoek 'Het skeletmotief in de moderne Belgische schilderkunst van Ensor tot heden
Start: 2025-11-22T14:00:00+01:00
Location: Ensorhuis

Schedule

Sat, 22 Nov, 2025 at 02:00 pm

UTC+01:00

Location

Ensorhuis | Ostend, WV

In het oeuvre van James Ensor komt het skeletmotief veelvuldig aan bod. Hij was zeker niet de eerste die het geraamte in zijn werken opnam. De voorstelling van het menselijk geraamte in de Europese kunst gaat terug tot het begin van onze tijdrekening. Een van de eerste bekende voorstellingen is een Romeins mozaïek uit de eerste eeuw. Het rechtopstaande skelet, met een kruik in elke hand, wordt afgebeeld als wijnschenker. Vanaf de middeleeuwen siert de dodendans de muren van sommige kerken en kerkhoven, zoals die van het Cimetière des Innocents in Parijs. Hier eveneens wordt de Dood als levend geraamte voorgesteld in een allegorische context. Een van de meest bekende en gruwelijke afbeeldingen is zonder twijfel 'De triomf van de dood' (1562) door Pieter Bruegel de Oude.
Sinds de lat middeleeuwen worden het geraamte en de schedel als vanitasmotieven opgevoerd. Vanaf de 19de eeuw, vooral bij de symbolistische schilders, verkrijgt het geraamte een profane betekenis, meestal los van alle christelijke symboliek of connotatie. Sindsdien wordt het geraamte ook afgebeeld omwille van zijn picturale en sculpturale kwaliteiten, dikwijls in contrast met levende figuren. Zo confronteert Antoine, in 'La Belle Rosine' (1847) een mooie naakte vrouw met een menselijk geraamte. In 'De dood op het bal' (ca. 1865-1875) beeldt Félicien Rops het menselijk geraamte als 'femme fatale' uit die met veel flair en spottend de trappen van een opera afloopt. In zijn 'Intérieur d'atelier' (1882) stelt Léon Frédéric zichzelf naakt voor in zijn atelier met een geraamte in zijn armen. Nadien heeft uiteraard James Ensor het skeletmotief weergaloos en gevarieerd gehanteerd, al of niet in combinatie met het toneel- en carnavalsmasker. Na hem zijn vooral Paul Delvaux (1898-1994) en Emile Salkin (1900-1977) door het menselijk geraamte gefascineerd. In de hedendaagse kunst worden het geraamte en de schedel meestal in een groteske of erotische context voorgeschoteld. Deze specifieke benadering krijgt bij Wim Delvoye (1965) een van zijn meest vindingrijke uitvoerders.
We nodigen onze leden uit voor een geleid bezoek aan deze interessante tentoonstelling op zaterdag 22 november om 14.00 uur of 15.30 uur. De deelname is gratis voor houders van een museumpas. Leden die niet beschikken over een museumpas, betalen 7 euro. Stuur een mail met het gewenste uur naar [email protected]. Uw inschrijving is pas definitief als u het bedrag hebt overgeschreven op de bankrekening van de Vrienden Mu.ZEE BE16 0012 0908 3374. Vergeet uw lidkaart 2025 en/of uw museumpas niet!