Dwudzień Warmińsko-Mazurski
Schedule
Fri, 05 Sep, 2025 at 05:00 pm to Sat, 06 Sep, 2025 at 07:00 pm
UTC+02:00Location
ul. Zyndrama z Maszkowic 2, 10-133 Olsztyn, Poland | Olsztyn, WN
Advertisement
DWUDZIEŃ WARMIŃSKO-MAZURSKI DOM MENDELSOHNA (ul. Zyndrama z Maszkowic, Olsztyn)
DZIEŃ MAZURSKI | PIĄTEK, 5 WRZEŚNIA
17.00 – 17.45 Cyfrowy Mazur? Internet i narzędzia cyfrowe jako przestrzeń trwania i rozwoju rozproszonej mniejszości - dr Piotr Szatkowski (Instytut Slawistyki PAN)
17.45 – 18.15 Mazurzy Syberyjscy - zapomniana enklawa mazurskości - Paweł Szutow (Uniwersytet
Warszawski)
18.15 – 18.30 Przerwa
18.30 – 20.00 Debata: Od przeszłości do przyszłości. Co dalej z mazurskością?
Mazurska kultura i tożsamość od dziesięcioleci toczą nierówną walkę o przetrwanie – ulokowane między trudną przeszłością a glajchszaltującą współczesnością. Jakie elementy mazurskości przetrwały próbę czasu, a które zanikają w obliczu globalizacji i migracji? Jak odbudować i pielęgnować unikatowe dziedzictwo regionu, by stało się częścią codzienności nowych pokoleń? Jak wyrazić przywiązanie do kultury mazurskiej w erze ogromnych przemian społeczno-technologicznych? I wreszcie: czym jest tak naprawdę mazurskość, skoro definicje tożsamościowe wśród samych potomków Mazurów potrafią być tak różne? Podczas debaty porozmawiamy o historii, języku, tradycjach i ich roli w kształtowaniu tożsamości mieszkańców Mazur – zarówno tych z mazurskimi korzeniami, jak i nowych osadników. Spróbujemy wspólnie znaleźć odpowiedź na pytanie, czy istnieje jeszcze przestrzeń dla mazurskości w XXI wieku.
Uczestnicy:
dr Robert Kempa
Wiktor Marek Leyk
Moderator dyskusji:
dr Piotr Szatkowski
dr Robert Kempa, ur. w Giżycku (1967), historyk, regionalista, w latach 1991-2014 asystent i adiunkt w Instytucie Historii Uniwersytetu w Białymstoku, od 2002 r. dyrektor Centrum Promocji i Informacji Turystycznej w Giżycku, autor publikacji poświęconych historii wojskowości, fortyfikacji, Mazur oraz Prus Wschodnich w ** w.
Wiktor Marek Leyk, samorządowiec, działacz społeczny, dziennikarz i redaktor, związany ze społecznością ewangelicką na Mazurach, poseł na Sejm PRL IX kadencji. W 1989 roku odbudował i przewodził polskiej YMCA. Wieloletni pełnomocnik wojewody, a następnie marszałka województwa warmińsko-mazurskiego ds. mniejszości narodowych i etnicznych. Inicjator działań na rzecz dialogu międzywyznaniowego. Autor licznych publikacji.
Piotr Szatkowski: Doktor językoznawstwa i tłumacz pochodzący z Działdowszczyzny. Bada, rewitalizuje i popularyzuje kulturę mazurską. Tworzy i przekłada teksty w etnolekcie mazurskim; redaktor czasopisma "Cejtunek - Biuletyn spraw mazurskich". Pracuje jako adiunkt w Instytucie Slawistyki PAN.
Paweł Szutow: Polak pochodzący z Petersburga. Nauczyciel języka polskiego jako obcego, językoznawca. Interesuje się dialektologią, językami mniejszościowymi w Polsce i - hobbistycznie - folklorem. Studiuje na Wydziale Artes Liberales UW.
DZIEŃ WARMIŃSKI | SOBOTA 6 WRZEŚNIA | 17.00
„O pierwszym, który po latach otworzył warmińskie usta” – Edward Cyfus we wspomnieniu Łukasza Rucha
„Melodie Warmii i Mazur” - koncert Mary Rumi
Podczas koncertu Mary Rumi zaprezentuje kolaż pieśni warmińskich, które wykonuje i opracowuje od roku 2008 - wszystkie zostały „ugwarzone” przez Edwarda Cyfusa. Uslyszymy utwory nawiązujące formą do najstarszych śpiewaczych opowieści, zarówno w wersji tradycyjnej z towarzyszeniem liry korbowej, jak i w wersji nowoczesnej, na instrumencie klawiszowym. Recital będzie podróżą zarówno po regionie, co po stylach i czasach.
Łukasz Ruch, historyk, popularyzator gwary i kultury warmińskiej.
Urodził się w 1990 roku, jego dziadkowie ze stron ojca byli rodowitymi Warmiakami. Kulturą i historią Warmii Łukasz zainteresował się już w szkole podstawowej. Od 2006 roku na łamach Gazety Dywickiej publikuje swoje gwarowe opowiadania. Poza pisaniem tekstów, organizuje warsztaty o tematyce warmińskiej, jest gościem licznych wydarzeń regionalnych, gdzie prezentuje gwarę warmińską. W związku ze swoimi zainteresowaniami studiował historię na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie. Od 2014 roku współtworzy regionalny konkurs prezentacji gwary warmińskiej pt: „Po naszamu. Po warnijsku, którego jest pomysłodawcą. Współpracował z Edwardem Cyfusem, obaj byli depozytariuszami wpisu gwary warmińskiej na listę niematerialnego dziedzictwa kultury UNESCO w marcu 2016 roku. Jest współautorem wydanego w 2021 roku Słowniczka Gwary Warmińskiej.
Mary Rumi, wokalistka, instrumentalistka, kompozytorka, współtwórczyni licznych zespołów muzycznych m.in. Shannon, Hoboud, Sploty, Pamaruna, projektów międzynarodowych jak WARMIA-PAKISTAN, Hamara Muzyka. Kultywuje tradycje muzyczne Warmii i Mazur, między innymi zrealizowała prezentację pieśni regionu o tematyce śmierci oraz pieśni dziadowskich „Mary Rumi - sploty dziadowskie”, cykl „Melodie Warmii i Mazur – subiektywna selekcja pieśni”. Wydała płytę „Depresed Lady” (2022) z kompozycjami klanu Namysłowskich, w tym jej ojca jazzmana Zbigniewa Namysłowskiego w aranżacjach brata Jacka Namysłowskiego, za który otrzymała nominację do nagrody Fryderyk 2023 w kategorii Fonograficzny Debiut Jazzowy. Współpracowała z Grzegorzem Turnauem (2018 - płyta „Bedford School”), drugi solowy album „Portret” z poezją Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej - zrealizowała w ramach Stypendium MKiDN (2024). Trzeci, stworzony wspólnie z Amarem Ziembińskim (Bitamina, Vito Bambino) ukaże się w roku 2025.
***
W czasie spotkania towarzyszyć nam będą publikacje Stowarzyszenia Wspólnota Kulturowa „Borussia” poruszające zagadnienia regionalnej tożsamości.
***
U noju, czyli po warmińsku „u nas” to cykl spotkań, w trakcie których chcemy sondować nasze relacje z regionem, sprawdzać, co to znaczy „być stąd”, badać, co ma na ten temat do powiedzenia literatura, sztuka i twórcy kolejnych pokoleń. Chcemy poruszać tematy trudne i przemilczane, testować, czy jeszcze nas obchodzą, czy mamy powinności wobec naszych poprzedników na tych ziemiach. Chcemy ukazywać wielobarwne, wieloetniczne i wielokulturowe dziedzictwo, z którego możemy korzystać. Chcemy pytać, co to znaczy być z Warmii i Mazur, i kim tu jesteśmy – turystami, przechodniami, potomkami osadników, neo-Warmiakami i neo-Mazurami, obywatelami świata, a może rozgoryczonymi prowincjuszami?
***
Projekt „U noju/u nas" to wspólne przedsięwzięcie Fundacji BORUSSIA i Teatru Jaracza w Olsztynie.
Partner wydarzenia: Stowarzyszenie Wspólnota Kulturowa „Borussia”, Miejska Biblioteka Publiczna w Olsztynie
Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, ze środków Samorządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego oraz Goethe-Institut w Warszawie.
Oprawa graficzna projektu: Andrij Fil
Advertisement
Where is it happening?
ul. Zyndrama z Maszkowic 2, 10-133 Olsztyn, Poland, ulica Zyndrama z Maszkowic 2, 10-133 Olsztyn, Polska, Olsztyn, PolandEvent Location & Nearby Stays:
