(Auto)biografia poezją przeplatana. Wokół książki "Szklany sufit języka. Trzynaście rozmów"

Name: (Auto)biografia poezją przeplatana. Wokół książki "Szklany sufit języka. Trzynaście rozmów"
Start: 2025-10-07T17:30:00+02:00
Location: Biblioteka Wolność

Schedule

Tue, 07 Oct, 2025 at 05:30 pm

UTC+02:00

Location

Biblioteka Wolność | Lodz, LD

Zapraszamy na spotkanie z Anną Frajlich i Sławomirem Jackiem Żurkiem poświęcone najnowszej książce "Szklany sufit języka" będącej podzielonym na dialogi przewodnikiem po twórczości i biografii emigracyjnej poetki.
Spotkanie poprowadzi prof. Jarosław Płuciennik, literauroznawca i kulturoznawca związany z Wydziałem Filologicznym Uniwersytetu Łódzkiego.
"Szklany sufit języka to trzynaście pogłębionych rozmów będących kroniką życia i twórczości poetki Anny Frajlich, dosłownie od jej narodzin aż do dnia dzisiejszego. Wszystko w nich jest szczegółowo przedstawione i precyzyjnie udokumentowane. To także fascynujące kompendium wiedzy literaturoznawczej, bogato ilustrowane fotografiami, z których wiele jest publikowanych po raz pierwszy". (Prof. Ronald Meyer, Columbia University)
Anna Frajlich – poetka emigracyjna, slawistka. Urodziła się 10 marca 1942 roku w osadzie Katta Tałdyk koło Osz w Kirgistanie (wówczas ZSRR). Przyszła na świat jako dziecko pary Żydów lwowskich, którzy wyjechali w głąb Związku Radzieckiego (wrócili do Polski w roku 1946). Młodość spędziła w Szczecinie, tam też zdała maturę (1960). Debiut prasowy w roku 1958 w „Głosie Szczecińskim” i w „Naszym Głosie” (polskojęzyczny dodatek do żydowskiego dziennika „Fołks-Sztyme”). W latach 1960-65 studiowała polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim (praca magisterska o Stanisławie Brzozowskim). Po studiach była sekretarką niewidomego pisarza Jerzego Szczygła, a następnie, do roku 1969, pracowała pod jego kierunkiem w redakcji pisma „Niewidomy Spółdzielca”.
Przełomowym czasem w jej biografii, podobnie jak w życiu sporego odłamu polskiej inteligencji, była narastająca od wojny izraelsko-arabskiej w roku 1967 fala odgórnie inspirowanego i sterowanego antysemityzmu, określana potocznie mianem „Marzec 1968”. W wyniku tej antysemickiej kampanii pod koniec roku 1969 Frajlich wyemigrowała z mężem, inż. Władysławem Zającem i malutkim synem najpierw przez Wiedeń do Rzymu, a następnie do Nowego Jorku. Pracowała jako lektorka języka polskiego na uniwersytecie stanowym Stony Brook, a także w laboratorium epidemiologicznym nowojorskiego Centrum Krwiodawstwa [Kimbell Research Institute] (1971–1975). Od roku 1972 publikowała wiersze w londyńskich „Wiadomościach”. W latach 1977–1981 współpracowała z rozgłośnią polską Radia Wolna Europa. Od roku 1982 wykłada literaturę polską na Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku. W roku 1991 obroniła pracę doktorską na slawistyce New York University. W latach 1995–2003 była egzaminatorką i konsultantką tłumaczy sądowych.
Wydała 9 tomów poezji. Są w nich wiersze liryczne, często erotyczne, ponadto utwory podejmujące w różnych aspektach temat emigracji, traumatyczne poczucie odrzucenia, przezwyciężane dzięki kontaktowi z językiem ojczystym, który jest tworzywem tej poezji i przywraca poczucie więzi z utraconą ojczyzną. Wiele wierszy Frajlich w ciekawy, krytyczny sposób porusza aktualne problemy krajowe, widziane z perspektywy emigracyjnej. Dużą rolę odgrywają w tej poezji obrazy i inne dzieła sztuki, będące dla autorki źródłem inspiracji i pretekstem do formułowania pytań filozoficznych.
Laureatka nagrody Fundacji Kościelskich (1981) , nagrody Fundacji Władysława i Nelly Turzańskich (2003) oraz Nagrody Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie (2015). „Jej literackie korzenie tkwią głęboko w kulturze polskiej, żydowskiej i amerykańskiej, ale to w języku polskim odnajduje przystań i przynależność” – napisano w komunikacie jury ostatniej z wymienionych nagród. Odznaczona krzyżem kawalerskim Orderu Zasługi RP (2002). Honorowy ambasador Szczecina (2007).
Sławomir Jacek Żurek – filolog i historyk literatury, profesor nauk humanistycznych, profesor zwyczajny na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II. Ukończył polonistykę na KUL-u w 1991 roku. Następnie uzyskał tytuł doktora nauk humanistycznych na Uniwersytecie Jagiellońskim w 1997 roku. Habilitację zdobył w 2006 roku, a tytuł profesora nauk humanistycznych w 2010 roku. Obecnie pełni funkcję kierownika Katedry Dydaktyki Literatury i Języka Polskiego oraz Pracowni Literatury Polsko-Żydowskiej na KUL. Jest również dyrektorem Międzynarodowego Ośrodka Badań nad Historią i Dziedzictwem Kulturowym Żydów Europy Środkowej i Wschodniej. Jest autorem wielu książek poświęconych relacjom polsko-żydowskim.
Jarosław Płuciennik - profesor nauk humanistycznych, kulturoznawca, literaturoznawca, kognitywista, historyk idei. Jest autorem ok. 200 publikacji w wielu językach z zakresu kulturoznawstwa, literaturoznawstwa i kognitywistyki w tym 8 autorskich indywidualnych książek i współredagowanych wielu innych tomów zbiorowych. Tłumaczył także książki i artykuły naukowe z języka angielskiego i szwedzkiego.
Był prorektorem UŁ ds. jakości i programów kształcenia w latach 2012-2016, a także pełnomocnikiem Rektora ds. Otwartych Zasobów Edukacyjnych w kadencji 2016-2020. Od wiosny 2020 r. do 2021 r. członek Zespołu doradczego ds. polityki klimatyczno-środowiskowej Uniwersytetu Łódzkiego.
Podczas staży zagranicznych studiował także język szwedzki i kulturę skandynawską oraz kognitywną semantykę (1994-1996). Doktorat pt. Retoryka wzniosłości w dziele literackim obronił w 1999 r. Kolokwium habilitacyjne na podstawie pracy pt. Literackie identyfikacje i oddźwięki. Poetyka a empatia odbyło się w 2003 r.