„Human (not) only: tłumaczenia wysoko-, średnio- i niskobiałkowe”

Name: „Human (not) only: tłumaczenia wysoko-, średnio- i niskobiałkowe”
Start: 2025-09-23T12:00:00+02:00
Location: Collegium Maius

Schedule

Tue, 23 Sep, 2025 at 12:00 pm

UTC+02:00

Location

Collegium Maius | Poznan, WP

„WIERNI, PIĘKNI, NIEWIDZIALNI” x II KONGRES POLSKIEGO PRZEKŁADOZNAWSTWA
„Human (not) only: tłumaczenia wysoko-, średnio- i niskobiałkowe” - dyskusja panelowa Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury: z udziałem prof. UAM dr. hab. Filipa Gralińskiego, Rafała Lisowskiego i Wojciecha Wołk-Łaniewskiego
🎤prowadzenie: Anna Klingofer-Szostakowska
📌Salon Mickiewicza, Coll. Maius, ul. Fredry 10
🎟 wstęp wolny
📽Wydarzenie transmitowane online
Rozwój tłumaczeń maszynowych oraz wykonywanych przez szeroko rozumianą sztuczną inteligencję coraz bardziej wpływa na rzeczywistość zawodową tłumaczy, w tym tłumaczy literatury. Coraz doskonalsze stają się nowe technologie obiecujące usprawnienie i przyspieszenie pracy nad przekładem, takie jak duże modele językowe (LLM) czy neuronowe tłumaczenia maszynowe (NMT). Popularność zyskują oparte na SI rozbudowane wyszukiwarki internetowe. Zmienia się również terminologia – coraz częściej mówi się o „współpracy” ze sztuczną inteligencją, wcześniej postrzeganą jako narzędzie służące człowiekowi. Czy twórczy wkład człowieka w tłumaczenie może rywalizować z oszczędnościami płynącymi z ograniczenia wkładu białkowego?
Podczas dyskusji przyjrzymy się szansom i zagrożeniom, które wynikają z postępu technologicznego, zastanowimy się również, jak umożliwić współistnienie maszyn, sztucznej inteligencji i ludzi na rynku tłumaczeń.
Panel jest jedną z trzech dyskusji zaprojektowanych przez Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury pod wspólnym hasłem "Czynnik ludzki w tłumaczeniu literatury", koncentrujących się wokół tematów związanych bezpośrednio z twórcami przekładu i ich obecną sytuacją zawodową w zmieniającej się rzeczywistości kulturowej i społecznej, oraz wokół nowych ról i wyzwań podejmowanych przez tłumaczy literatury w odpowiedzi na zachodzące przemiany.
FILIP GRALIŃSKI − profesor UAM (Wydział Matematyki i Informatyki) oraz Principal Research Scientist w Snowflake. Zajmuje się dużymi modelami języka, zarówno od strony teoretycznej, jak i w kontekście praktycznych zastosowań. Interesuje się również ewaluacją systemów sztucznej inteligencji. Wcześniej zajmował się także tłumaczeniem maszynowym oraz humanistyką cyfrową, szczególnie w zakresie badań nad zmianami zachodzącymi w języku polskim.
RAFAŁ LISOWSKI – absolwent Instytutu Anglistyki Uniwersytetu Warszawskiego, autor blisko setki przekładów z języka angielskiego. Tłumaczy prozę literacką, literaturę popularną, książki dla młodzieży, fantasy i literaturę faktu. Interesują go Stany Zjednoczone, literatura afroamerykańska, zagadnienia mniejszości oraz wpływ współczesności na język. Tłumaczył między innymi Ernesta Hemingwaya, Kurta Vonneguta, Trumana Capotego, Colsona Whiteheada, Stephena Kinga, Jona Krakauera i Brandona Mulla. Prezes Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury.
WOJCIECH WOŁK-ŁANIEWSKI – ekspert z obszarów Public Relations i ESG/CSR oraz tłumacz literatury anglojęzycznej, obecnie manager w warszawskiej agencji K+ PR. Ma ponadośmioletnie doświadczenie w działaniach komunikacyjnych dla największych polskich i światowych marek takich jak Empik, Netflix czy Disney+. Przez dwa lata zajmował się promocją nowych tytułów dla wydawnictwa Muza. W obszarze ESG/CSR współtworzona przez niego kampania „Dom zaczyna się od serca” dla marki Pepco została nagrodzona Srebrnym Spinaczem w kategorii ESG, Sustainability i CSR Communications. Jako tłumacz brał na warsztat od książek kucharskich, przez poradniki psychologiczne, po literaturę piękną i faktu.
ANNA KLINGOFER-SZOSTAKOWSKA – absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego, autorka ponad stu pięćdziesięciu przekładów z języka angielskiego i hebrajskiego. Dwukrotna laureatka nagrody Magazynu Literackiego KSIĄŻKI. Członkini zarządu Oddziału Wschodniego Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury, w latach 2020−2023 przewodnicząca OW STL. Pomysłodawczyni cyklu „Orientuj się w przekładzie”, poświęconego tłumaczeniom ważnych tekstów literackich z krajów Azji i Afryki, realizowanego we współpracy z Wydziałem Orientalistycznym UW w Muzeum Azji i Pacyfiku. Współorganizatorka konkursu naukowego ORIENT LAB pod patronatem Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury. Na co dzień bada relacje władzy i przestrzeni w ramach projektu „Archeoorientalistyka” na Uniwersytecie Warszawskim. Najchętniej tłumaczy książki dla dzieci i młodzieży.
Program II Kongresu Polskiego Przekładoznawstwa: Epoka zwrotów:
https://kongres-przekladoznawstwa.confer.uj.edu.pl/program
Sfinansowano ze środków budżetowych Miasta Poznania
#poznanwspiera