Wernisaż wystawy: Nie pytaj o Polskę. Z kolekcji Katarzyny Szafrańskiej i Wojciecha Szafrańskiego

Name: Wernisaż wystawy: Nie pytaj o Polskę. Z kolekcji Katarzyny Szafrańskiej i Wojciecha Szafrańskiego
Start: 2025-02-21T18:00:00+01:00
Location: ul. Wały gen. Sikorskiego 13, 87-100 Torun, Poland

Schedule

Fri, 21 Feb, 2025 at 06:00 pm

UTC+01:00

Location

ul. Wały gen. Sikorskiego 13, 87-100 Torun, Poland | Toru?, KP

Zapraszamy na wernisaż wystawy: Nie pytaj o Polskę. Z kolekcji Katarzyny Szafrańskiej i Wojciecha Szafrańskiego
21.02 (piątek), godz. 18.00 / wstęp wolny
kuratorka: Marta Smolińska
koordynacja: Natalia Cieślak, Renata Sargalska
produkcja wystawy: Wojciech Ruminski
identyfikacja graficzna: Katarzyna Ostrowska
czas trwania: 21.02–25.05.2025
Kolekcje Katarzyny Szafrańskiej i Wojciecha Szafrańskiego obejmują w sumie około tysiąc prac, z czego ok. pięćset dzieł nowoczesnej i współczesnej sztuki polskiej. Znajduje się w niej klasyka (m.in. Henryk Stażewski, Andrzej Wróblewski, Tadeusz Kantor, Wojciech Fangor, Maria Jarema, Jadwiga Maziarska), ekspresja lat 80. (Ryszard Grzyb, Jarosław Modzelewski, Edward Dwurnik), sztuka krytyczna z dekady lat 90. (Zbigniew Libera), jak i dzieła najmłodszej generacji (Karolina Jabłońska, Martyna Czech), by wymienić tylko kilka istotniejszych nurtów i postaci. W ramach każdej z kolekcji figuracja spotyka się z abstrakcją, a różnorodność ta jest dodatkowo potęgowana obecnością rozmaitych mediów: malarstwa, rzeźby, obiektów, fotografii, instalacji, kolaży…
Głównymi atutami kolekcji Katarzyny Szafrańskiej i Wojciecha Szafrańskiego – obok plejady doskonałych nazwisk – są jednak również dwa inne aspekty: po pierwsze często nieoczywisty dobór dzieła danej artystki lub artysty, po drugie pewnego rodzaju uderzająca wręcz spójność tematyczno-ikonograficzna. Kolekcjonowane dzieła składają się bowiem na wielofasetową opowieść o Polsce, polskim społeczeństwie i polskiej sytuacji historyczno-politycznej w ** i XXI wieku, o naszych narodowych słabościach, skłonnościach i tradycjach. Stąd tytuł wystawy w CSW w Toruniu, nawiązujący do jednego z najsłynniejszych utworów Grzegorza Ciechowskiego – Obywatela G. C., który analizuje w nim swoją trudną miłość do Polski. Katarzyna Szafrańska i Wojciech Szafrański ten afekt całkowicie podzielają, a następująca zwrotka utworu Ciechowskiego idealnie oddaje postawę każdego z nich jako kolekcjonerów:
Nie pytaj mnie, dlaczego jestem z nią
Nie pytaj mnie, dlaczego z inną nie
Nie pytaj mnie, dlaczego myślę, że
Że nie ma dla mnie innych miejsc
Kiedy jednak jako kuratorka pytam: dlaczego?, tym intensywniej rozpoznaję w tej części kolekcji fascynujące wątki tematyczne, które – zazwyczaj krytycznie, a także i prześmiewczo – odnoszą się do polskiego patriotyzmu i katolicyzmu, tradycji i tzw. świętości narodowych, roli religii i Kościoła, polskiej pruderii i obyczajowego konserwatyzmu, bogactwa, kryzysów i biedy, seksizmu, nieustannego uwikłania w Historię i celebrowanie rocznic, lecz także wskazują na zabarwioną feministycznie emancypację kobiet, kwestie queerowe czy zadają pytania o horyzont wolności oraz rolę sztuki w kraju takim jak Polska.
Kolekcja skrzy się od celnych artystycznych komentarzy dotyczących fenomenu zwanego polską tożsamością narodową oraz politycznych perypetii naszego kraju. To krzywe zwierciadło, w którym odbija się nasza własna mentalność, co tym bardziej potwierdza, że kolekcja każdego z nich jest niezwykle konsekwentnie prowadzona: z ogromnym wyczuciem sztuki i momentów historycznych, a także z głęboką (auto)ironią.
Narracja wystawy w CSW w Toruniu bazuje na cytatach ze słynnych polskich piosenek m.in. Kultu, Danuty Rinn, Alicji Majewskiej, Skaldów, Republiki i Obywatela G. C., T. Love, Chłopców z Placu Broni czy Marii Peszek. Jest budowana w taki sposób, by zupełnie na nowo kontekstualizować dzieła z kolekcji Katarzyny i Wojciecha Szafrańskich, kreując – często zaskakujące i kontrowersyjne – dialogi i relacje z innymi dziełami, z którymi nigdy wcześniej w ramach klasycznej historii sztuki nie mogły się spotkać.
Moje kuratorskie spojrzenie opiera się zatem na przewrotnym, zawartym w tytule wystawy założeniu „Nie pytaj o Polskę”, ponieważ każdą pracą z osobna oraz ich nieoczekiwanymi zestawieniami, nawiązującymi do tekstów piosenek, nie robimy nic innego jak właśnie nieustannie pytamy o Polskę.
Marta Smolińska
Artystki / artyści, których prace prezentowane będą na wystawie:
Paweł Althamer, Maria Anto, Mirosław Bałka, Basia Bańda, Wojciech Bąkowski, Krzysztof Bednarski, Jan Berdyszak, Mieczysław Berman, Alicja Biała, Agata Bogacka, Janusz Maria Brzeski, Rafał Bujnowski, Wanda Chodasiewicz-Grabowska (Nadia Leger), Tomasz Ciecierski, Roman Cieślewicz, Martyna Czech, Iwona Demko, Jan Dobkowski, Benedykt Dorys, Epifaniusz Drowniak (Nikifor), Monika Drożyńska, Stanisław Dróżdż, Edward Dwurnik, Jan Dziaczkowski, Wojciech Fangor, Tomasz Górnicki, Grupa Magisters (Hubert Czerepok, Zbigniew Rogalski), Grupa Twożywo, Aneta Grzeszykowska, Ryszard Grzyb, Izabella Gustowska, Władysław Hasior, Andrew Heard, Ildefons Houwalt, Elżbieta Jabłońska, Karolina Jabłońska, Rafał Jakubowicz, Aleksander Jałosiński, Zuzanna Janin, Jerzy Janisch, Maria Jarema, Bartek Jarmoliński, Marcin Jarych, Tadeusz Kantor, Marek Kijewski, Urszula Kluz-Knopek, Leszek Knaflewski, Aleksander Kobzdej, Joseph Konopka, Łukasz Korolkiewicz, Janek Koza, Grzegorz Kozera, The Krasnals, Stanisław Krzyształowski, Lech Kunka, Maciej Kurak, Ewa Kuryluk, Kamil Kuskowski, Robert Kuśmirowski, Natalia Lach-Lachowicz (Natalia LL), Andrzej Lachowicz, Jan Lebenstein, Alfred Lenica, Mariusz Libel, Zbigniew Libera, Magdalena Łazarczyk, Maria Ewa Łunkiewicz-Rogoyska, Marcin Maciejowski, Paweł Marcinek, Honorata Martin, Przemysław Matecki, Jadwiga Maziarska, Jarosław Modzelewski, Magdalena Moskwa, Teresa Murak, Artur Nacht-Samborski, Edward Narkiewicz, Maria Nicz-Borowiakowa, Dorota Nieznalska, Paulina Ołowska, Ewa Partum, Laura Pawela, Anne Peschken & Marek Pisarsky, Maria Pinińska-Bereś, Józef Pochwalski, Paulina Poczęta, Cyryl Polaczek, Anna Praxmayer, Karol Radziszewski, Joanna Rajkowska, Józef Robakowski, Erna Rosenstein, Daniel Rycharski, Zofia Rydet, Zygmunt Rytka, Adam Rzepecki, Wilhelm Sasnal, Jadwiga Sawicka, Janek Simon, Aleksandra Ska, Slavs and Tatars, Zdzisław Sosnowski, Roman Stańczak, Henryk Stażewski, Jonasz Stern, Kamil Strudziński, Władysław Strzemiński, Andrzej Szewczyk, Radek Szlaga, Wacław Szpakowski, Leon Tarasewicz, Jerzy Tchórzewski, Franciszka Themerson, Teresa Tyszkiewicz, Piotr Uklański, Zbigniew Warpechowski, Marian Wawrzeniecki, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Andrzej Wróblewski, Włodzimierz Zakrzewski, Honza Zamojski, Krzysztof Zarębski, Wojciech Zasadni, Agata Zbylut, Jerzy Ryszard „Jurry” Zieliński, Julian Jakub Ziółkowski, Teresa Żarnower, Paweł Żukowski, Aleksander Żurakowski.