Weekend otwarcia wystawy 👀 „Ta droga była bez końca”. O Stanisławie Staszewskim

Name: Weekend otwarcia wystawy 👀 „Ta droga była bez końca”. O Stanisławie Staszewskim
Start: 2025-12-19T10:00:00+01:00
End: 2025-12-21T17:00:00+01:00
Location: Rynek Starego Miasta 20, 00-272 Warsaw, Poland

Schedule

Fri, 19 Dec, 2025 at 10:00 am to Sun, 21 Dec, 2025 at 05:00 pm

UTC+01:00

Location

Rynek Starego Miasta 20, 00-272 Warsaw, Poland | Warsaw, MZ

Zapraszamy na weekend otwarcia wystawy „Ta droga była bez końca. O Stanisławie Staszewskim”.
🪐
Stanisław Staszewski – znany jako „Tata Kazika” – wydaje się być postacią ciągle nieodkrytą i mało znaną. Mimo wielkiego sukcesu piosenek opracowanych w rockowych aranżacjach w latach 90. przez zespół KULT, jego twórczość pozostaje w cieniu współczesnych mu poetów. Od kilku lat, staraniem ludzi zaangażowanych w popularyzację twórczości Staszewskiego, udaje się przybliżać jego złożoną postać. Wydanie opracowanego przez Krzysztofa Gajdę i Przemysława Lembicza tomiku poetyckiego ugruntowało twórczość Stanisława Staszewskiego jako pełnoprawnego poety. Na ile jednak Stanisław Staszewski jest postacią znaną? Czy jego twórczość stała się tylko – jak sam mawiał – „korbą do wyciskania szmalcu”? Niniejsza wystawa przypominać ma nie tylko dorobek artystyczny i życiorys Staszewskiego. Jest również okazją do zapoznania się ze Staszewskim–Człowiekiem: samotnym, zagubionym, napiętnowanym wojną, niejednoznacznym i wciąż nieznanym.
Blisko pięćdziesiąt lat po śmierci artysty ciągle odkrywane są nowe teksty, przedmioty, nagrania, pamiątki osobiste i filmy. Pojawiają się relacje związanych z nim ludzi oraz informacje dotyczące miejsc, w których działał. Wystawa ukazuje szerokie spektrum twórczości artystycznej Staszewskiego, które obejmuje nie tylko słowo pisane, ale również aspekt wykonawczy czy pracę graficzną. Staszewski pozostawił po sobie liczne rysunki – często prześmiewcze, obrazoburcze, erotyczne, ukazujące zimny i brutalny świat widziany z jego perspektywy. Odkrywane po latach przedmioty osobiste pozwolą zwiedzającym na intymne spotkanie ze Staszewskim–Twórcą. Wśród najcenniejszych eksponatów wymienić należy gitarę artysty, instrument klawiszowy z okresu paryskiego, rękopisy oraz dokumenty.
Wystawa nie ogranicza się jedynie do prezentacji pozostałych po artyście przedmiotów i rękopisów. Ekspozycja ma na celu sprowokowanie dyskusji o dorobku i życiu Stanisława Staszewskiego. Z tą myślą pragniemy wpleść w czas trwania wystawy liczne wydarzenia towarzyszące, m.in. promocję wznowionego tomiku wierszy, spotkanie z Kazikiem Staszewskim i redaktorami tomu, koncerty czy konferencję naukową, poświęconą recepcji twórczości poety.
👩‍🚀
Stanisław Staszewski urodził się 18 grudnia 1925 roku w Pabianicach. Z zawodu architekt, z powołania – artysta, poeta, bard. W czasie wojny był żołnierzem Armii Krajowej (ps. „Szary”), wybuch Powstania Warszawskiego zastał go na Pradze. Kiedy jego oddział został rozwiązany, Staszewski opuścił Warszawę z ludnością cywilną, po czym został aresztowany i trafił najpierw do obozu koncentracyjnego w Mauthausen, a później w Ebensee. Przeżył cudem, odnaleziony półmartwy na stercie zwłok przygotowanych do spalenia.
Po wojnie studiował architekturę na Politechnice Warszawskiej. Pracując w zawodzie, jednocześnie prowadził bujne życie towarzyskie i artystyczne. W 1960 roku przeniósł się do Płocka, gdzie objął funkcję naczelnego architekta miasta. Pełnił ją do 1965 roku. Tam także szybko odnalazł bratnie dusze, stając w centrum miejscowej bohemy artystycznej, skupionej wokół klubu „Marabud” (później nazwę zmieniono na Marabut). To z tych czasów pochodzą najpopularniejsze dziś jego piosenki: „Celina”, „Baranek”, „Inżynierowie z Petrobudowy”.
Cieniem na biografii wrażliwego artysty położyły się odkryte po latach dokumenty świadczące o epizodzie współpracy z Urzędem Bezpieczeństwa. Nie są znane bezpośrednie motywacje, wiadomo jednak, że nie była to działalność ani długotrwała, ani szczególnie znacząca.
Artystyczny styl życia, który nie licował ze sprawowaną funkcją, doprowadził do konfliktu z lokalnymi władzami. Jego twórczość zaczęła być postrzegana jako ideologicznie niewłaściwa, a sam autor został usunięty z partii, co oznaczało koniec kariery na wysokim stanowisku. Stanisław Staszewski w 1965 roku wrócił do Warszawy, w tym czasie rozpadło się też jego małżeństwo z żoną Krystyną, którego owocem był dwuletni wówczas syn Kazimierz. W 1967 roku Staszewski wyjechał do Paryża, gdzie pracował głównie jako kreślarz, ale funkcjonował nadal jako środowiskowy bard. Z tego okresu pochodzą m.in. piosenki „Bal kreślarzy” czy „Marianna”. Zmarł 22 stycznia 1973 roku.

▪️Wystawa przeznaczona dla osób dorosłych.
▪️Kuratorzy: dr hab. Krzysztof Gajda, prof. UAM; Maciej Kubiak, Przemysław Lembicz
▪️ Oprowadzanie kuratorskie: 20 grudnia (sobota) o godz. 14:00
🗓 19 grudnia 2025 – 8 marca 2026
💥 Od 19 do 21 grudnia wstęp na wystawę kosztuje złotówkę!

💡 Wystawa zrealizowana z okazji 100. rocznicy urodzin Stanisława Staszewskiego. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Samorządu Województwa Mazowieckiego.
Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza jest finansowane
ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego
oraz Samorządu Województwa Mazowieckiego.