Przekłady współczesności: „Literatura i orientalizm”

Name: Przekłady współczesności: „Literatura i orientalizm”
Start: 2025-11-25T19:00:00+01:00
Location: Nowy Teatr

Schedule

Tue, 25 Nov, 2025 at 07:00 pm

UTC+01:00

Location

Nowy Teatr | Warsaw, MZ

🔹 25 listopada 2025, 19:00
🔹 Udział wezmą: Agnieszka Erdogan oraz Katarzyna Marczewska
🔹 Spotkanie poprowadzi Bartosz Wójcik
🔹 Partner spotkania: Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury
🔹 Foyer Nowego Teatru
🔹 Wstęp wolny
Przekłady współczesności: „Literatura i orientalizm” Agnieszka Erdogan oraz Katarzyna Marczewska, Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury
Punktem wyjścia do rozmowy będzie koncepcja orientalizmu sproblematyzowana przez Edwarda Saida. W oparciu o różnorodne teksty literackie, w tym utwory z dorobku tłumaczeniowego naszych gościń, przyjrzymy się, jak można wyjść poza eurocentryczne obrazowanie i jaką rolę w tym procesie pogłębiania wiedzy i rozszerzania wyobraźni odgrywa przekład artystyczny.
Uczestniczkami spotkania będą Agnieszki Erdoğan, która będzie mówiła o tureckiej powieści Ayfer Tunc "Historie ojczyzny" oraz Katarzyna Marczewska, która przetłumaczyła z francuskiego książkę "Wszystkie moje rewolucje" Négar Djavadi, irańsko-francuskiej pisarki. Rozmowę poprowadzi Bartosz Wójcik, tłumacz tomu poezji palestyńskiego poety Mohammeda el-Kurda – "Rifka".
🔹 dr Agnieszka Erdoğan – tłumaczka literacka i audiowizualna, prowadzi zajęcia dotyczące języka, historii i kultury Turcji na Uniwersytecie Warszawskim, pasjonatka Turcji i kultury tureckiej. Doktor literaturoznawstwa. Ukończyła turkologię oraz turystykę i rekreację na Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie. Przez wiele lat współpracowała z Instytutem Yunus Emre – Centrum Kultury Tureckiej. W roku 2019 była członkiniom jury w konkursie na najlepszy przekład w ramach 15. Międzynarodowego Festiwalu Opowiadania. Przetłumaczyła m.in. cykl "Wspaniałe Stulecie" D. Altınyeleklioğlu (na którego podstawie powstał serial telewizyjny pod tym samym tytułem), powieść "Matka sułtanów" R.E.Koçu (razem z D. Haftką-Işık i P. Bezą) i "Sny" N. Yıldırım, a także eseje C. İlhan oraz opowiadania i eseje A. Tunç.
"Historie z ojczyzny" to zbiór esejów i opowiadań, w których autorka podejmuje refleksję na temat ojczyzny i problemu przynależności do niej. Tunç w swojej książce poszukuje odpowiedzi na pytania: Czym jest ojczyzna? Co jest istotą narodu? Czy wspólne pochodzenie łączy czy raczej dzieli – i czym właściwie jest to wspólne pochodzenie. Autorka stara się portret socjologiczny społeczeństwa tureckiego w całej jego różnorodności. Poprzez historie zwykłych ludzi ukazuje jego mentalność, zalety i wady, nie waha się przy tym poruszać tematów wstydliwych czy niewygodnych. Pisarka przygląda się w nich także różnicom między dużymi miastami i prowincją, zajmuje się historią kraju oraz czynnikami, które determinują codzienną egzystencję ludzi w Turcji. Pod względem formalnym "Historie z ojczyzny" stanowią wyraźne nawiązanie do opowiadań Refika Halit Karata, wydanych w 1919 roku pod tym samym tytułem.
Ayfer Tunç (ur. 1964 w Adapazarı) – turecka pisarka, dziennikarka i scenarzystka. Studiowała nauki polityczne na Uniwersytecie Stambulskim, następnie pracowała w kilku tureckich gazetach i czasopismach kulturalnych. W latach 1999-2004 pełniła funkcję redaktor naczelnej w wydawnictwie Yapı Kredi. Jest autorką powieści, opowiadań, esejów, scenariuszy filmowych i telewizyjnych. Za swoją powieść "Bir Mâniniz Yoksa Annemler Size Gelecek" (Jeśli nie macie nic przeciwko, moi rodzice Was odwiedzą) otrzymała w 2003 roku Nagrodę Balkanika. W tym samym roku do jej scenariusza opartego na opowiadaniach Saita Faika powstał miniserial "Havada Bulut" (Chmura na niebie, reż. Tarık Alpagut), emitowany przez turecką telewizję TRT. Twórczość Ayfer Tunç była tłumaczona m.in. na angielski, włoski, francuski, arabski, węgierski, szwedzki, macedoński, słoweński, chiński i polski.
🔹 Katarzyna Marczewska – absolwentka romanistyki na Uniwersytecie Warszawskim i Université Nancy II, jest tłumaczką z języka francuskiego. Oprócz literatury pięknej tłumaczy eseistykę i literaturę naukową z dziedziny humanistyki i nauk społecznych. Tłumaczyła m.in. autorów takich jak Jacques Le Goff, Philippe Ariès, Marc Bloch, Luc Boltanski, Michel Leiris, Tahar Ben Jelloun, Gaël Faye, Éric Vuillard, Jacqueline Harpman. W roku 2007 otrzymała Nagrodę im. Jerzego Kuryłowicza za przekład "Historii powszechnej cyfr" Georges’a Ifraha. Mieszka w Warszawie.
"Wszystkie moje rewolucje" to książka o Iranie w ostatnich latach panowania szacha i pierwszych ajatollaha Chomeiniego, a jednocześnie saga rodzinna, ukazująca kilka pokoleń rodziny Sadrów; historia o emigracji, o dorastaniu, o relacjach matka-córka, o uświadamianiu sobie tożsamości niebinarnej i miejscu osób niebinarnych w społeczeństwie, o rolach płciowych; fascynująca opowieść rozpięta między Francją a Iranem, między przeszłością a teraźniejszością.
Négar Djavadi (ur. 1969) - pisarka, scenarzystka i reżyserka francuska pochodzenia irańskiego. Urodziła się w Teheranie w rodzinie opozycjonistów, jako dziecko musiała uciekać z rodziną do Francji. Swoje doświadczenia opisała w debiutanckiej powieści "Wszystkie moje rewolucje" (Désorientale, 2016), wielokrotnie nagradzanej (we Francji otrzymała Le Prix du Style 2016, Prix Emmanuel-Roblès, Prix Première, Prix littéraire de la Porte Dorée (2017); przekład angielski nagrodzono Lambda Literary Award 2019, nominowano do National Book Award 2018). Jest również autorką dwóch innych powieści: "Arène" (2020) i "La Dernière Place" (2023). Mieszka w Paryżu.
🔹 Bartosz Wójcik – adiunkt w Katedrze Lingwistyki Stosowanej UMCS, organizator wydarzeń kulturalnych, współpomysłodawca Festiwalu Lublin Miasto Literatury. Teksty autorskie publikował w m.in. "Autoportrecie", "Dialogu", "Dwutygodniku", "Kulturze Enter", "Przekroju" i "Wizjach". Bywa tłumaczem; należy do Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury; ostatnio przygotował przekład zbioru wierszy „Rifka” Mohammeda el-Kurda (Wydawnictwo Współbycie 2025). Jako tłumacz wierszy trynidadzko-brytyjskiego autora Rogera Robinsona współnominowany do Nagrody Europejski Poeta Wolności 2026. Stały współpracownik kwartalnika Czas Literatury. Popularyzator kultury anglojęzycznych Karaibów. Autor monografii "Afro-Caribbean Poetry in English: Cultural Traditions (1970s-2000s)" oraz współredaktor antologii poetyckich ("Poetki na czasy zarazy" – z Jolantą Prochowicz; "Dymy" – z Dagmarą Świerkowską-Kobus).
"Rifka – słowa, które Mohammed gromadzi w swoich wierszach, nie pochodzą z książek ani ze słowników. Wyrywa je z chmur, wykraja ze swoich kości, wydobywa z legend, opowieści i z inskrypcji na historycznych kamieniach Jerozolimy. Zbiera je z zagięć w gąsienicach czołgów i z dymu historii.Ta książka jest przepełniona gniewem – przenikliwym, walecznym, inspirującym gniewem – który odpływa i przypływa, by osiąść między słowami, rozsunąć je i wynieść daleko poza strony tej książki" – Susan Abulhawa
Mohammed el-Kurd (ur. 1988) jest palestyńskim poetą, dziennikarzem i aktywistą z okupowanej Wschodniej Jerozolimy. Urodzony w pięćdziesiątą rocznicę Nakby od najmłodszych lat na własnej skórze doświadczał przemocy kolonializmu osadniczego, czystek etnicznych, kulturobójstwa i niekończących się prób odebrania godności przez izraelskiego okupanta. W swojej twórczości El-Kurd celebruje niezłomność swoich rodaków i rodaczek w dążeniach do wyzwolenia. W 2021 Mohammed razem z siostrą Muną zapoczątkował oddolną kampanię #SaveSheikhJarrah, mającą na celu ochronę mieszkańców i mieszkanek osiedla Asz-Szajch Dżarrah w Jerozolimie przed brutalnymi eksmisjami. W tym samym roku Mohammed i Muna znaleźli się na liście stu najbardziej wpływowych osób na świecie magazynu „Time”. Nakładem wydawnictwa Współbycie ukazał się jego debiutancki tom poezji "Rifka" w przekładzie Bartosza Wójcika.

🔹🔹🔹
Projekt Przekłady współczesności finansuje dzielnica Mokotów m.st. Warszawy.
🔹🔹🔹
Ilustracja cyklu: Jarosław Danilenko