NOSPR / Schumann / Zehetmair / Koncert, o który upomniano się w zaświatach

Name: NOSPR / Schumann / Zehetmair / Koncert, o który upomniano się w zaświatach
Start: 2025-02-27T19:30:00+01:00
Location: pl. Wojciecha Kilara 1, 40-202 Katowice, Poland

Schedule

Thu, 27 Feb, 2025 at 07:30 pm

UTC+01:00

Location

pl. Wojciecha Kilara 1, 40-202 Katowice, Poland | Katowice, SL

Koncert skrzypcowy Roberta Schumanna powstał pod koniec życia schorowanego kompozytora i przez lata uznawany był za zaginiony. Napisany dla słynnego skrzypka Josepha Joachima, zdaje się przesycony wewnętrzną walką i rezygnacją. Skrzypek nie wykonał go nigdy publicznie. Po próbie samobójczej Schumanna i osadzeniu go w zakładzie dla psychicznie chorych, gdzie wkrótce zmarł, Joachim uznał formę utworu za wyraz szaleństwa jego twórcy i odłożył go na zawsze do szuflady. Jak mówi legenda poparta relacjami świadków, osiemdziesiąt lat później Robert Schumann objawił się uczestnikom seansu spirytystycznego u ambasadora szwedzkiego w Londynie Erika Kule Palmstierny. Obecnym przy stoliku wnuczkom siostry Joachima – skrzypaczkom Jelly d’Arányi i Adili Fachiri – polecił odszukanie i wykonanie zaginionego dzieła. Odnaleziony koncert przejęli jednak naziści, którzy powierzyli jego prawykonanie Georgowi Kulenkampffowi i Filharmonikom Berlińskim.
Ów berliński koncert odbył się w 1937 roku, kiedy Arnold Schönberg przebywał już na przymusowej emigracji w Stanach Zjednoczonych. Nie rozumiano tam jego nowatorskiej twórczości, ale orkiestra Filharmonii w Los Angeles pod wodzą innego emigranta, Ottona Klemperera, chętnie przyjęła opracowanie orkiestrowe wczesnego dzieła Johannesa Brahmsa – I Kwartetu fortepianowego g-moll op. 25. Schönberg tak uzasadniał orkiestrację kameralnego dzieła: „1. Lubię ten utwór, 2. Jest rzadko grywany, 3. Jest zawsze bardzo źle grywany, bo im lepszy pianista, tym głośniej gra, skutkiem czego nie słychać smyczków. Chciałem usłyszeć wszystko i to osiągnąłem”. Czy trzeba lepszej rekomendacji?
Adam Suprynowicz